Dlaczego Polacy nie chcą bronić państwa?

Parę tygodni temu media obiegła straszliwa wiadomość: zaledwie 30% mieszkańców Polski deklaruje gotowość do jej obrony w wypadku wojny. To dwa razy mniej niż w roku 2005. Panika, groza i dramatyczne pytanie: czy duch patriotyczny w narodzie umiera? Oraz drugie, jeszcze ważniejsze: dlaczego tak się dzieje, że 70 procent naszych rodaków nie chce za państwo polskie walczyć.

Jako, że temat jest mi bliski z powodów twórczych spróbuję na nie odpowiedzieć.

Zasadniczo, myślę, że aby to zrobić należy podzielić Polaków na trzy kategorie:

• 30% ludności, która deklaruje dziś gotowość do obrony Polski i która mnie w tym wywodzie nie interesuje.
• 30% ludności, która w roku 2005 deklarowała gotowość do obrony Polski, ale do 2015 zmieniła zdanie
• 40% ludności, która w 2005 roku Państwa nie chciała bronić i w 2015 jej zamiary nie zmieniły się.

Pierwsza grupa z punktu widzenia tego wywodu jest mało interesująca. Zajmiemy się więc drugą i trzecią kategorią.

Zmiana sytuacji między 2005 a 2015 rokiem:

Przyczyny zmiany postawy naszych rodaków między 2005, a 2015 rokiem są oczywiste i w zasadzie każdy, kto ma odrobinę rozumu powinien je sam odgadnąć. Jest nią sytuacja polityczna w regionie i w naszym bezpośrednim sąsiedztwie. Otóż: w roku 2005 nic ciekawego się w nim nie działo. W roku 2015 dzieje się u naszych sąsiadów i to dużo, Ruscy siedzą na Ukrainie i trwa jeśli nie wojna, to coś bardzo do niej podobnego. Co więcej sytuacja jest rozwojowa i możliwe są trzy scenariusze. Albo Ruscy na Ukrainie zęby połamią, na co wszyscy powinniśmy mieć nadzieję, albo nie. W tym drugim przypadku sytuacja może rozwijać się na dwa sposoby: Ruscy pójdą na Mołdawię, co dla Ukrainy zakończy się bardzo niefajnie, dla Rumunii dość nieprzyjemnie, a Węgrzy, Czesi i Słowacy, którzy są dość prorosyjscy dostaną za swoje. Dla nas nie będzie to sytuacja dobra, ale z dwojga złego nie najgorsza.

W drugim wypadku: pójdą na Kraje Bałtyckie, czyli w bezpośrednią strefę wpływów Polski, Niemiec i Państw Skandynawskich. Wówczas NATO albo będzie musiało adekwatnie zareagować, albo ogłosić moralne bankructwo i się rozwiązać. Jeśli NATO odpuści lub zostanie pokonane Rosji zostanie pozostaje trzeci krok: agresja na Polskę i próba forsowania Wisły.

A przynajmniej taką narrację forsują media i ich konsumenci.

Co to zmienia? Otóż: podnosi koszt plecenia bzdur. W roku 2005 można było dość bezpiecznie składać deklaracje patriotyczne, bowiem szansa, że zostaną rozliczone była niewielka. Obecnie stawka jest już dużo większa, a jeśli sytuacja rzeczywiście będzie się pogarszać i ona urośnie. Ludzie się więc przestraszyli, że ich deklaracje doczekają się kiedyś rozliczenia i uświadomili sobie, że mają rodziny, pracę, studia i życie osobiste, które by się zawaliło, gdyby (nie daj Boże) dostali powołanie do wojska. O tym, że mogliby zostać postrzeleni lub nawet zabici lepiej nawet nie myśleć.

Zadziałał więc instynkt samozachowawczy i spora część z tych, którzy dziesięć lat temu deklarowali gotowość do obrony kraju teraz przemyślała swoją postawę i uznała, że w sytuacji urealniającego się zagrożenia jednak walczyć nie chce. Nie ma w tym nic dziwnego. Nawet w czasie II Wojny Światowej z okupantem w ten czy inny sposób walczyło co najwyżej 10% ludności. Reszta dbała wyłącznie o biologiczne przeżycie. Biorąc pod uwagę, że liczba bohaterów wojennych rośnie wraz z upływającym czasem powiedziałbym, że faktycznie była to połowa albo i mniej z tej liczby.

Pokłosie POP-NOP czyli jak świat widzi pozostałe 40 procent:

Pozostaje nam 40% ludności, które państwa nigdy nie chciały bronić. Aby wytłumaczyć taką postawę należy zrozumieć, czym jest państwo. Zasadniczo państwo można definiować na dwa sposoby:

• Z punktu widzenia społeczeństwa obywatelskiego, wedle którego państwo jest wspólną własnością obywateli, stworzoną po to, by dbać o ich kolektywne interesy i rozwiązywać spory pomiędzy nimi
• Z punktu widzenia społeczeństwa autorytarnego, wedle którego państwo jest biurokratyczno-administracyjną nadistotą, a celem jego poddanych (bo nie obywateli) jest służba mu.

Państwo rozumiane w ten drugi sposób ma swoich, licznych kapłanów i dworzan, których opromienia łaskami oraz swoich pańszczyźnianych chłopów, których celem i drogą do zbawienia i życia wiecznego w przyszłym świecie amen jest wierna służba mu. Natomiast każdy, kto wyłamuje się z hierarchii społecznej, ten jest bandytą i abnegatem.

Druga grupa to wszyscy zatrudnieni w sektorze pozapaństwowym, czyli przedsiębiorcy, prywaciarze, korpoludki, drobni handlowcy, niebieskie kołnierzyki, sklepowe etc.

Druga to politycy, urzędnicy, wojskowi, policja i sądownictwo, pracownicy edukacji, przedsiębiorstw państwowych, wszelkich instytucji samorządowych i firm nastawionych na ich skubanie, emeryci i renciści oraz wszystko inne, utrzymywane pośrednio i bezpośrednio z budżetu państwa.

Do grupy tej należy wliczyć także dziennikarzy, aktorów i innych ludzi kultury, którzy żyją głównie z pisania o Państwie. Podobnie włączyć do niej trzeba rodzinę, krewnych i przyjaciół osób opisanych powyżej, tym bardziej, że w szczególności na prowincji praca jest formą łapówki. Bo jak starosta zatrudni moją sąsiadkę w starostwie, to będę namawiał swoich kuzynów, żeby głosowali na niego, bo inaczej sąsiadka straci pracę. W małych miejscowościach właśnie na tym polega polityka.

Spora część polskiego społeczeństwa, a zwłaszcza tak zwane elity patrzy na kraj właśnie w ten sposób. Grupę tą nazywać będę POP-NOPem od skrótowców tworzących ją, najgłośniejszych i najbardziej aktywnych narratorów życia publicznego. Tych narratorów stanowią partie polityczne Platforma Obywatelska, Prawo i Sprawiedliwość oraz Narodowe Odrodzenie Polski. Dyskusja, jeśli się pojawia to najczęściej skupia się nie na tym, czy taki obraz polski jest błędny, tylko raczej na tym, jaki jego aspekt powinien być eksponowany jako obowiązujący. Tak więc:

• Platforma obywatelska: Jest w moim odczuciu partią zadowolonych z siebie beneficjentów państwa oraz stabilnych karier w budżetówce. Jej wyborcy chcą świętego spokoju, nie pragną natomiast jakiekolwiek zmian. Ich zdaniem niczego zresztą zmieniać nie trzeba, bowiem jest świetnie (im). Państwo działa dobrze, bo jakże mogłoby być inaczej, skoro oni (swoim zdaniem) wykonują świetną robotę, jak (ponownie swoim zdaniem) wykonują. Jeśli coś w państwie działa źle, to (jak w Konfucjanizmie) jest to wynikiem przypadku, osobistych wad albo niedopatrzenia jakiegoś, pojedynczego osobnika, a nie systemu, który to jest z definicji doskonały.
• Prawo i Sprawiedliwość: Jest partią niezadowolonych beneficjentów państwa, którzy zostali w ten czy inny sposób pokrzywdzeni. Słusznie czy niesłusznie wnikać nie będę (a komentarze próbujące to robić skasuję). Ważne jest, że w ich pojęciu system nie działa. Nie wynika to jednak z jego wad i niedoskonałości, a głównie z tego, że miejsca w biurokratycznej machinie obstawione są przez ludzi posiadających nieodpowiednie cechy moralne. Należy więc ich wylać oraz zastąpić ludźmi o lepszym systemie wartości.

Należy w tym miejscu powiedzieć, ze PiS i PO to elementy w dużej mierze wymienne. Jeśli PiS obejmie władzę, to on stanie się partią Zadowolonych Z Siebie Beneficjentów Państwa i uzna, że wszystko jest w nim idealne, natomiast PO stanie się obrońcą pokrzywdzonych, uważającą, że maszyna jest dobra, tylko obsługują ją ludzie niekompetentni. Działać tak będzie w kółko, jak długo te partie będą istnieć.

• Narodowe Odrodzenie Polski i ugrupowania pokrewne: NOP, który nie jest siłą liczącą się w sejmie, ale bardzo aktywną na ulicach, charakteryzuje ją natomiast podejście zbliżone do PiSowskiego, ale różniące się ważnymi szczegółami. Otóż: Państwo i wszystkie jego trybiki są święte i doskonałe (plus-minus kilka zardzewiałych). Nie działają jednak dobrze, bowiem sterują nimi nieodpowiedni ludzie. Tych należy wylać i zastąpić Prawdziwymi Patriotami. Patriotów od niepatriotów rozpoznawać mogą wyłącznie inni patrioci na zasadzie „swój pozna swego”. Po objęciu władzy owi Patrioci powinni zadbać o sprawiedliwość w kraju: to jest zabrać wszystko wszystkim i rozdać tym, którym się należy, czyli innym Patriotom.

Oprócz nich istnieje jeszcze kilka pomniejszych sił: Partia Zadowolonych Z Siebie Posiadaczy Rolnych, kilka Partii Skrzywdzonych Bardziej Niż Reszta Beneficjentów Państwa, Partia Emerytowanych Działaczy Komunistycznych, Partia Dziwaków, Dziwolągów I Korwina Mikke, Partia Niezadowolonych Artystów Cyrkowych dowodzona przez Kobietę Z Brodą oraz kilka Związków Niezadolonych Przedsiębiorców Zbyt Zajętych Interesami, By Na Serio Bawić Się W Politykę ze szczególnym uwzględnieniem Związku Wyznaniowego Przywoływania Na Daremno Imienia Zbawiciela Naszego Adama Smitha. Wymieniać można długo, jednak z różnych powodów nie należą one do głównego nurtu.

Ciekawym zjawiskiem są też dziennikarze. Wbrew opinii laików i podtrzymywanej przez wszystkie strony legendzie dziennikarze ważniejszych mediów wliczając w to Gazetę Wyborczą, TVN, Uważam Rze czy inne W Sieci żyją w symbiozie z wszystkimi dużymi partiami. Biorą tez udział w ich przedstawieniu, nawet jeśli nie jest to zgodne z zasadami dziennikarskiej rzetelności. Wynika to z faktu, ze dziennikarze w naszym kraju żyją głównie z powtarzania plotek. No niestety, nie jesteśmy USA, gdzie najbardziej poczytnym dziennikiem jest Wall Streat Jurnal, ani tez Francją, gdzie funkcję tą spełnia Le Monde Diplomatique, ale Polską, gdzie najchętniej czyta się Fakt. A co jest najlepszym źródłem plotek, krwi i cycków? Wiadomo, że celebryci! Przy czym w Polsce nie żyje się jakimiś półnagimi skandalistkami, tylko Tuskiem i Kaczyńskim.

„Fakt” ma nawiasem na naszym rynku wiele odmian. Mamy więc „Fakt” dla pseudo intelektualistów, coś ze trzy „Fakty” dla prawakow, „Fakt” dla feministek i lewaków, parę wydań kato-Faktu oraz program telewizyjny, w którym „Fakt” czytany jest 24 godziny na dobę.

A wszystko to żyje z przepisywania i układania pod gusta swoich odbiorców plotek generowanych przez POP-NOP.

Owszem ta symbioza momentami przyjmuje bardzo przewrotne postacie. Przykładem jednej z nich może być osoba Kukiza, faceta, który raz śpiewa, że pobór do wojska to rzecz straszna, a raz, że wspaniała i żyć bez niej nie potrafi. Wyjaśnić to prosto: Kukiz to zawodowy buntownik, który żyje z tego, że śpiewa, że w Polsce jest do dupy i bez jej krytykowania poszedł by na bezrobocie.

I jak to się ma do obronności?

Otóż istnieje taka grupa ludzi, wynosząca te 40%, która z różnych powodów nie wpisuje się w wyżej zakreślony obraz. Część dlatego, że stanowi różnych, cebulowych abnegatów, dla których zrobienie czegokolwiek dla kogokolwiek bezinteresownie jest oznaką frajerstwa, albo po prostu mających gdzieś wszystko i wszystkich.

Druga grupa to ludzie którzy, jak śpiewa Kazik: „idą prosto”. Ludzie, którzy uważają, że mogą sami na swoje życie zarabiać i żyć uczciwie, nie pchają się więc do budżetówki. Są to nawiasem mówiąc ludzie, którym nasze państwo rzuca kłody pod nogi na każdym kroku.

Twierdzenie to chciałem zilustrować jakimś efektownym przykładem, który przekonałby Was moi drodzy czytelnicy, że żyjemy w państwie dysfunkcyjnym. Najpierw więc zamierzałem powołać się na własne przygody. Potem: statystyki międzynarodowych agent. Następnie: na newsy medialne. Po namyśle jednak trafił mi się lepszy pomysł.

Jeśli nie wierzycie, że Polska jest państwem dysfunkcyjnym, to proponuje wam spróbować zapisać dziecko do państwowego przedszkola. Jeśli nie macie dziecka, to zasadźcie drzewo (a potem spróbujcie załatwić zezwolenie na jego wycięcie). Czekając aż drzewo urośnie możecie jeszcze zapisać się do lekarza specjalisty.

To, że 40% społeczeństwa nie ma ochoty oddawać życia za obronę tego dziadostwa mnie bynajmniej nie dziwi. Tak samo, jak nie dziwi mnie, że 2 miliony ludzi wyjechało z tego kraju i nie ma zamiaru wracać.

Kto zostanie bronić kraju?

Powiem uczciwie: rzeczą najbliższą religii w moim życiu jest ekonomia, )albowiem nic o niej nie wiem, lecz głęboko w nią wierzę). Ekonomia od moralności różni się tym, że o ile ta druga zajmuje się ustaleniem, jak chcielibyśmy, żeby ludzie się zachowywali, tak ekonomia bada, jak ludzie zachowują się faktycznie.

Powód dla którego wierzę w skuteczność ekonomii jest dość przyziemny: ludzie muszą jeść. Niektórzy z nich chleb mają dzięki pracy własnych rąk, inni dzięki redystrybucji prowadzonej przez państwo. Jest to dość mocno widoczne w Polsce, gdzie politykę, zarówno tą dużą jak i tą małą trudno etatyzmem nie nazwać.

I myślę, że wszyscy ci ludzie, którzy dzięki państwu żyją: urzędnicy, policjanci, politycy, nauczyciele, górnicy, część rolników (dopłaty unijne koniec końców też są formą państwowej redystrybucji) pewnie państwa zostaną bronić, jak nie mieczem, to przynajmniej piórem.

Kto więc zostanie? Historia uczy, że na zwycięskich wojnach najbardziej korzystają zawsze cztery grupy ludzi. Są to też grupy, które najbardziej tracą na wojnach przegranych:

• Zawodowi wojskowi
• Pracownicy administracji państwowej
• Pracownicy sektora przemysłowego (i to niezależnie od szczebla: od robotnika niewykwalifikowanego na właścicielu fabryki kończąc)
• Oraz posiadacze ziemscy.

Przy czym ci ostatni wyłącznie w wypadku zwycięskiej wojny połączonej ze znacznymi nabytkami terytorialnymi. Tak więc założyć można, że w wypadu zagrożenia państwa ludzie ci będą mieli więcej powodów od innych, by uczestniczyć w obronie. W pierwszej kolejności dotyczy to pierwszych dwóch grup, które z jednej strony, w razie upadku państwa stracą nie tylko źródła dochodu oraz wypracowane przez lata kariery, ale też znajdą się na pierwszym miejscu w kolejce do dołów z wapnem. Obaj nasi, potencjalnie wrodzy sąsiedzi mają tradycję masowych mordów, więc wybór będzie jasny. Kariery nie da się spakować i wywieźć za granicę, życia najpewniej ocalić się nie da, więc bić trzeba się do śmierci. W wypadku upadku państwa grupy te będą też zapewne równie żywotnie zainteresowane jego odbudową, co obecnie wiecznotrwaniem. Dogadanie się z Putinem pewnie też nie wchodziłoby w grę, choćby z tej przyczyny, że ma on własnych kolesi do utrzymania.

Po drugie: reszta budżetówki, w tym nauczyciele, lekarze, policjanci, ludzie kultury, pracownicy państwowych firm etc. Nie sądzę, by którykolwiek z nich miał ochotę pracować za rosyjską pensję.

Po trzecie: ich potomstwo, bowiem zatrudnienie w tych zawodach nierzadko ma charakter dziedziczno-dynastyczny.

Po czwarte: wszyscy chcący robić karierę w którymś z wymienionych zawodów. W nadziei, że ich kolega zginie i będą mogli zająć jego miejsce. Lub przeciwnie: że kolegom się uda i pociągną nas na swoich plecach.

Po piąte: beneficjenci systemu redystrybucji, jak farmerzy dopłat, etatowi bezrobotni, ale też zwykli rolnicy, pracownicy firm nastawionych na realizację przetargów etc. W zasadzie to nie ma co oczekiwać, by Putin również zgodził się ich utrzymywać. Ponownie: ma własnych klientów.

Po szóste: prezydent z premierem i marszałkiem sejmu oraz całym, partyjnym aparatem, niezależnie od tego, czy akurat szefem państwa będzie Tusk czy Kaczyński. Sytuacja z 1939 roku, gdy gabinet spakował się i wyjechał za granicę nie powtórzy się z tej przyczyny, że na ucieczkę z kraju pozwolić sobie mogą tylko trzy typy ludzi. Po pierwsze: bardzo biedni, którzy nic nie mają. Po drugie: specjaliści, którym ktoś zaoferował, że za granicą będą mieli więcej. A powiedzmy sobie szczerze: polityków to mają na zachodzie własnych. Po trzecie: rentierzy czyli ludzie żyjący z odsetek od pieniędzy zgromadzonych na bankowych kontach.

Polski polityk do żadnej z tych kategorii nie należy. Ten najczęściej jest etatowym działaczem partyjnym. Partie w III RP finansowane są (bardzo mądrze) z budżetu Państwa. Jeśli państwo przestanie istnieć, to ich członkowie stracą główne źródło dochodów i społecznego prestiżu. Innej równie dobrej pracy raczej nie znajdą, bo bycie zawodowym zarządcą nieistniejącego państwa nie jest szczególnie poszukiwaną kwalifikacją.

Jak wspominałem, owszem, poprzednim razem dezercja była możliwa. Jednak – przy całym braku szacunku do nich – współcześni politycy w porównaniu do tej przedwojennej hołoty są prawdziwymi mężami stanu. Owszem, przedwojnie cieszy się ogromnie niezasłużoną legendą, jednak powiedzmy sobie szczerze: to był system polityczny na poziomie jakiegoś Bolivara, a nie państwa aspirującego do liczenia się na międzynarodowej scenie. Sam fakt, że tym ludziom udało się doprowadzić do tego, że szósta największa i najnowocześniej uzbrojona armia na świecie (Co nie wiedzieliście? A wiecie czemu? Bo nie pasuje do martyrologicznej wizji dziejów!) padła w dwa tygodnie świadczy o ich partactwie. Bo sorry: z dwoma największymi potęgami dało się bić dużo dłużej. Japonia miała gorszą, gorzej uzbrojoną, dużo bardziej zacofaną armię, tylko jednego sojusznika, któremu w jej obronie nie chciało się nawet ulotek zrzucać, gorszy przemysł i zero zasobów naturalnych, a Amerykanie, Ruscy, Brytyjczycy i Francuzi potrzebowali czterech lat i broni atomowej, żeby ją pokonać. Jej jedyna przewaga polegała na tym, że w odróżnieniu od nas oni mieli umiarkowanie zdolne przywództwo.

I nie wynika to z jakiegoś szczególnego geniuszu Japończyków tylko z prostych reguł wojny, z których wynika, że łatwiej jest się bronić niż atakować. Zasadniczo każdy podręcznik wojskowości uczy, że generalnie do ataku na wrogą jednostkę trzeba sił o oczko większe. Jak masz jednego wojaka, to drużyny. Na drużynę: plutonu. Pluton: najechać trzeba za pomocą kompanii. Jeśli ten ostatni jest przygotowany do obrony: okopany, siedzi w lesie lub mieście, to drabinka idzie o kolejny szczebel w górę i trzeba go zaatakować batalionem.

Każda z tych kategorii jest 4-5 razy mocniejsza od poprzedniczki.

Tymczasem Niemcy i Sowieci zaangażowali do kampanii siły ledwie 2,5 raza większe. Czyli nie aż tak znowu miażdżące.

Ale politycy tamtego okresu mogli sobie na to pozwolić, bowiem partie były finansowane głównie przez osoby prywatne oraz z własnego dorobku. Zarówno one, jak i ich czołowi politycy mieli grube, tłuściutkie konta w obcych bankach i mogli sobie na taki numer pozwolić. Nie to, co dzisiejsi, którzy mają dokładnie tyle, na ile orżną państwo. I państwa potrzebują, choćby do okradania.

Po szóste: narodowcy. Niezależnie co kto myśli o ich poglądach i szczerości tychże jest to grupa, która na udziale w wojnie obronnej zyskać może najwięcej. Status bohaterów i legitymację ich wizji panpatriotyzmu na przykład. Miejsca w sejmie i listach wyborczych, czy to z ramienia własnej partii czy też innych. Wzrost społecznego poparcia dla ich organizacji. Wreszcie też spłata swego rodzaju moralnego zadłużenia: narodowcy zbyt często składali deklaracje gotowości walki za swoje państwo, by teraz mogli odmówić.

Po siódme: wszyscy handlarze miłości i nienawiści do kraju i różnych jego aspektów, w rodzaju różnych Michników, Ziemkiewiczów, Cejrowskich, Kolonków i Kukizów. Bowiem wszystko, co mieszkańcy Polski kochają i nienawidzą jest w Polsce właśnie (to właśnie jest też przyczyną tego, że każdy, kto wyjeżdżą za granicę nagle staje się nacjonalistą… zwyczajnie okazuje się, że w Irlandii czy Londynie jest całkowicie wyalienowany i nie ma o czym, poza Polską gadać). Bez Polski zdechną oni z głodu.

Ps. Normalny post będzie w piątek lub sobotę. Tym razem tematem będą dawne domostwa. Postaram się znaleźć jakieś plany architektoniczne dla RPG-owców.