Podróż bohatera, Bohater O Tysiącu Twarzy i ich krytyka:

Struktura ta została stworzona przez mitografa i antropologa Josepha Campbella i opisana w książce Bohater O Tysiącu Twarzy. Jest ona bardzo popularna, w zasadzie każdy poradnik pisania kreatywnego ją omawia. Składa się ona z 12 kroków. Są to:

• Zwyczajny świat: Bohaterowie zajmuje się swoim zwyczajnym życiem.

• Zew przygody: Ich zwyczajność zostaje jednak zmącona przez pragnienie przygody, nadarzającą się okazję lub jakieś okropne wydarzenie, które skłania go do podjęcia wyprawy.

• Bohaterski wybór: Bohaterowie jednak zmagają się z wątpliwościami.

• Spotkanie mędrca: Pod wpływem spotkania cieszącej się wielkim autorytetem osobistości, interwencji sił nadprzyrodzonych, nieprzewidzianego wypadku lub jakiejś tragedii Bohaterowie decydują się jednak wyruszyć w świat.

• Nowy świat: Bohaterowie przemierzają nowy świat, przeżywając pierwsze, jeszcze niewiele znaczące przygody.

• Sojusznicy i wrogowie: W trakcie tych ostatnich spotykają kolejne, znaczące persony, które okazują się do nich zarówno nastawione przyjaźnie lub wrogo (albo też swoimi czynami pozyskują je dla siebie lub zrażają).

• Jaskinia mroku: Koniec końców Bohaterowie zostają zmuszeni do wkroczenia w świat antagonistów. Zostają przez nich pojmani, podejmują z nimi pierwszą konfrontację lub dowiadują się o istnieniu szerszego problemu, z którym należy podjąć walkę.

• Cierpienie: Pierwsze starcie okazuje się klęską. Ta nie jest jednak całkowita, daje bowiem siłę do dalszej walki.

• Przyjęcie miecza: Dzięki wskazówką, jakie Bohaterowie uzyskują w trakcie pierwszej porażki lub podczas narady po niej zyskują nową wiedzę, siłę lub plan działania jak je zdobyć. Podejmują więc odpowiednie kroki.

• Droga do domu: Niebezpieczeństwo wciąż trwa, mimo to bohaterowie, zbrojni w nowy oręż podejmują odwrót lub wędrówkę ku obszarom, z których wyruszyli.

• Odrodzenie bohatera: Ku temu samemu miejscu zmierza też antagonista i prowadzone przezeń siły Zła.

• Powrót z eliksirem: Dochodzi do ponownej konfrontacji i tym razem, dzięki zdobytej wiedzy i / lub sile Bohaterowie zwyciężają i przywracają równowagę.

Krytyka i ograniczenia formuły:

Zazwyczaj pokonanie pojedynczego kroku Podróży Bohatera pochłania 1,5 do 2 godzin w trakcie sesji RPG. Scenariusz tego typu najlepiej jest więc rozbić na 3-4 sesje. Przekłada to się na jakieś 6 godzin filmu fabularnego lub około 1.000 stron książki.

Podróż Bohatera jest strukturą współcześnie nadużywaną. Wykorzystywana była przy tworzeniu takich dzieł jak Gwiezdne Wojny, Odyseja Kosmiczna, Król Lew disneyowskie adaptacje Aladyna i Pięknej I Bestii czy w wielu klasycznych powieściach fantasy, jak Belgeriada czy Miecz Prawdy. Jej elementów doszukiwać można się też w takich tytułach, jak Matrix, Władca Pierścieni, Odyseja czy nawet Biblia (w szczególności, jeśli zignorować psychologiczną głębię tych opowieści oraz te wszystkie zniuansowane smaczki, które czynią je wyjątkowymi). W efekcie schemat ten jest już bardzo opatrzony. Mimo to Podróż Bohatera zwykle wywiera ogromne wrażenie na ludziach spotykających się z nią pierwszy raz, a oparte na niej utwory mają tendencję, by stawać się „tymi pierwszymi, jedynymi i najukochańszymi”.

Niestety, z racji na jej schematyzm i powtarzalność osoby, które nadziewają się na nią po raz piąty czy szósty zazwyczaj potrafią przewidywać kolejne wydarzenia iuznają ją za potwornie nudną.

Ogólnie Podróż Bohatera ma opinię schematu, na którym oparte są wszystkie najważniejsze opowieści. Jak pisałem: odpowiednio naciągając można odnieść go do wielu tytułów. Jednak w wypadku innych, jak choćby Kubuś Puchatek, Ronja: Córka Zbójnika czy greckich tragedii. Te oparte są na innych strukturach (trzy i pięcio-aktowych). Podobnie trudno ująć weń choćby mangę i anime (ta oparta jest na własnych, orientalnych strukturach narracyjnych).